Vanaf 1 maart 2023 is de veldnorm Toetsing en kwaliteitsborging voor WMO-plichtige zorgevaluaties geldig. Door deze veldnorm is het mogelijk om sneller en met minder administratielast een zorgevaluatie binnen de CTR, MDR en WMO in te dienen en uit te voeren.
Wat is zorgevaluatie?
Een zorgevaluatie evalueert of vergelijkt uitsluitend bestaande zorg. Hieronder valt dus niet nieuw of experimenteel onderzoek. De definitie van zorgevaluatie is:
Evaluatieonderzoek naar de (kosten)effectiviteit van bestaande zorg
(behandeling, diagnostiek, nazorg of organisatie van zorg)
Een zorgevaluatie brengt in principe geen extra medisch risico voor de deelnemer mee en betreft dus onderzoek met verwaarloosbaar risico. Wel kunnen er risico’s op het terrein van privacy, data integriteit en financiën aanwezig zijn of kunnen er risico’s van eventuele extra onderzoekshandelingen optreden.
Wat is bestaande zorg?
Bestaande zorg is zorg waar zorgverleners in Nederland al ruime ervaring mee hebben opgedaan. Ruime ervaring houdt in dat de zorg wordt toegepast in:
meerdere (academische en/of algemene) ziekenhuizen in Nederland, tenzij de zorg beargumenteerd geconcentreerd is in bepaalde centra;
een substantieel percentage van de in aanmerking komende patiënten.
N.B. Een aantal soorten ‘bestaande zorg’ wordt niet gedekt door de basisverzekering (zoals fysiotherapie). Deze kunnen wel het stempel ‘zorgevaluatie’ krijgen omdat het immers om ‘bestaande zorg’ gaat.
Indien de zorg niet wordt vergoed uit de basisverzekering of een ongelijke aanslag doet op de eigen bijdrage, dan moet voorafgaand aan de zorgevaluatie worden geborgd dat deze extra kosten voor deelnemers gedekt zijn vanuit andere middelen.
Bij multicenteronderzoek moet een of meerdere wetenschappelijke verenigingen/ beroepsverenigingen die de zorg als bestaande zorg kan beoordelen een 'Verklaring bestaande zorg' afgeven. Door deze verklaring is er dan een akkoord om alle onderdelen van de veldnorm te gebruiken.
Wat is evaluatieonderzoek van bestaande zorg?
Bij zorgevaluatie gaat het om het vergelijken van bestaande zorg met andere bestaande zorg of met afwachtend beleid om meer kennis te vergaren over de (kosten)effectiviteit van deze zorg. Enkele voorbeelden daarvan zijn:
het vergelijken van bestaande zorg met afwachtend beleid
wel of geen diagnostiek/behandeling/nazorg/verpleegkundige handeling
het vergelijken van twee bestaande vormen van zorg
chirurgisch versus medicamenteus
hoge versus lage dosering
biologisch geneesmiddel versus conventioneel geneesmiddel
nazorg vaak versus minder vaak
zorg in de 2e lijn versus zorg thuis
verpleegkundige zorg versus het aanleren van zelfzorg
Zorgevaluaties kunnen op verschillende wijzen worden uitgevoerd, zoals in gerandomiseerde trials, observationeel onderzoek of onderzoek via registraties.
In de volgende gevallen is er mogelijk geen sprake van bestaande zorg:
dezelfde behandeling bij een net andere groep patiënten (indicatieverruiming, bijv. andere leeftijdscategorie, man/vrouw, DM type1/DM type2)
dezelfde behandeling bij dezelfde groep patiënten, maar op een ander moment of andere plaats (bijv. 1ste, 2de of 3de lijn; andere professional; eerder of later dan gebruikelijk)
optimaliseren behandeling (dezelfde behandeling maar op een andere manier, bijv. robotoperatie i.p.v. standaard laparoscopische behandeling of andere dosering)